Վերջին տարիներին Սյունիքի մարզի պատմամշակութային հուշարձանների պահպանմամբ ու վերականգնմամբ մտահոգ է նաեւ ֆրանսիական “Երկիր-մշակույթ” կազմակերպությունը: Արդեն չորս տարի է “Երկիր-մշակույթ” -ի ջանքերով վերականգնվում է Կապանի Եղվարդ գյուղի 18-րդ դարի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին
“Մնում է միայն բարեկարգել եկեղեցու շրջապատը եւ վերջ: Նախատեսված է եկող ամռանը` օգոստոսին, մեծ հանդիսավորությամբ շահագործման հանձնել եւ միաժամանակ օծել լիովին վերականգնված եկեղեցին: Բացման հանդիսությանը միայն 30 հյուրեր կլինեն Ֆրանսիայից”, - ասում է Պատմական միջավայրի պահպանության Սյունիքի մարզային ծառայության պետ Աստղիկ Հակոբյանը:
Մասնագետ-վարպետներից բացի Եղվարդի եկեղեցու վերականգնմանն իրենց լուման են ներդրել հարյուրավոր հայ երիտասարդ կամավորներ` աշխարհի տարբեր երկրներց: Անցած տարի եկեղեցու շինաշխատանքներին, իր ընկերների հետ միասին, մասնակցել է նաեւ հանրաճանաչ կինոռեժիսոր Ատոմ Էգոյանի որդին` Արշիլը: Նրան Եղվարդում տեսակցելու են եկել ծնողները` Ատոմ Էգոյանն ու Արսինե Խանջյանը, որոնց այցը գյուղում վերածվել է իսկական տոնի եղվարդցիների համար:
Այս տարի “Երկիր-մշակույթ” կազմակերպության խորհրդի հավաքում հաստատվել են Սյունիքում իրականացվելիք նոր ծրագրեր: Դրանցից մեկը Հին Գորիս գյուղատեղիում Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցու վերականգնման ու նորոգման ծրագիրն է: Եկեղեցու շրջակայքում կազմակերպությունն արդեն պեղումներ կատարել է, իսկ ընթացիկ տարում նախատեսված են եկեղեցու վերականգնման նախագծային աշխատանքները, որից հետո հնարավոր է սկսվի նաեւ շինարարությունը:
Մյուս ծրագիրը Անգեղակոթի միջնադարյան գերեզմանատան տարածքում 5-րդ դարին թվագրվող կոթողի շրջակայքում պեղումներն են: “Կարծիքներ կան, որ հենց այստեղ է գտնվում Վարդան Մամիկոնյանի գերեզմանը, չնայած անգեղակոթցիների կարծիքով դա Վասակ Սյունու գերեզմանն է:
Ներկայում կոթողի որոշակի տարրեր, օրինակ խոյակը, դրված է Անգեղակոթի Վարդան Զորավոր եկեղեցու բակի գերեզմանոցում, հուշասյունը, որի վրա կա խաչքար, կանգնեցված է գերեզմանոցի այլ տարածքում: Այս ամենը հստակեցման կարիք ունի, որի համար էլ կիրականացվեն պեղումներ” - ասում է Ա.Հակոբյանը:
Կազմակերպության այս տարվա մյուս ծրագրերը ներառում են պահպանվող հուշարձանների տանիքների մաքրման աշխատանքներ: Տարիների ընթացքում եկեղեցիների տանիքներին բուսականությունից բացի ծառեր են աճել, ինչը հնարավոր է շինությունների փլուզման պատճառ դառնա:
Նախատեսվում է ամռանը մաքրել Բղենո Նորավանքի (10-11-րդ դարեր) տանիքը, որտեղ բուսականությունն արդեն սալիկների տակից է աճում: Եթե ֆինանսական միջոցները հնարավորություն տան, նման աշխատանքներ կկատարվեն նաեւ Բարձրավանի Քարինտակի Սուրբ Մինաս եկեղեցու (13-րդ դար) տանիքին:
Վերականգնման կարիք ունեցող եկեղեցիների տանիքներում պայքարը բուսականության դեմ ժամանակավոր բնույթ կկրի` մինչեւ շինության վերականգնումը: Իսկ, օրինակ, Բղենո Նորավանքի տանիքին աճած ծառերը կհատվեն, որից հետո դրանց արմատները կչորացվեն հատուկ նյութերի օգնությամբ:
“Մնում է միայն բարեկարգել եկեղեցու շրջապատը եւ վերջ: Նախատեսված է եկող ամռանը` օգոստոսին, մեծ հանդիսավորությամբ շահագործման հանձնել եւ միաժամանակ օծել լիովին վերականգնված եկեղեցին: Բացման հանդիսությանը միայն 30 հյուրեր կլինեն Ֆրանսիայից”, - ասում է Պատմական միջավայրի պահպանության Սյունիքի մարզային ծառայության պետ Աստղիկ Հակոբյանը:
Մասնագետ-վարպետներից բացի Եղվարդի եկեղեցու վերականգնմանն իրենց լուման են ներդրել հարյուրավոր հայ երիտասարդ կամավորներ` աշխարհի տարբեր երկրներց: Անցած տարի եկեղեցու շինաշխատանքներին, իր ընկերների հետ միասին, մասնակցել է նաեւ հանրաճանաչ կինոռեժիսոր Ատոմ Էգոյանի որդին` Արշիլը: Նրան Եղվարդում տեսակցելու են եկել ծնողները` Ատոմ Էգոյանն ու Արսինե Խանջյանը, որոնց այցը գյուղում վերածվել է իսկական տոնի եղվարդցիների համար:
Այս տարի “Երկիր-մշակույթ” կազմակերպության խորհրդի հավաքում հաստատվել են Սյունիքում իրականացվելիք նոր ծրագրեր: Դրանցից մեկը Հին Գորիս գյուղատեղիում Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցու վերականգնման ու նորոգման ծրագիրն է: Եկեղեցու շրջակայքում կազմակերպությունն արդեն պեղումներ կատարել է, իսկ ընթացիկ տարում նախատեսված են եկեղեցու վերականգնման նախագծային աշխատանքները, որից հետո հնարավոր է սկսվի նաեւ շինարարությունը:
Մյուս ծրագիրը Անգեղակոթի միջնադարյան գերեզմանատան տարածքում 5-րդ դարին թվագրվող կոթողի շրջակայքում պեղումներն են: “Կարծիքներ կան, որ հենց այստեղ է գտնվում Վարդան Մամիկոնյանի գերեզմանը, չնայած անգեղակոթցիների կարծիքով դա Վասակ Սյունու գերեզմանն է:
Ներկայում կոթողի որոշակի տարրեր, օրինակ խոյակը, դրված է Անգեղակոթի Վարդան Զորավոր եկեղեցու բակի գերեզմանոցում, հուշասյունը, որի վրա կա խաչքար, կանգնեցված է գերեզմանոցի այլ տարածքում: Այս ամենը հստակեցման կարիք ունի, որի համար էլ կիրականացվեն պեղումներ” - ասում է Ա.Հակոբյանը:
Կազմակերպության այս տարվա մյուս ծրագրերը ներառում են պահպանվող հուշարձանների տանիքների մաքրման աշխատանքներ: Տարիների ընթացքում եկեղեցիների տանիքներին բուսականությունից բացի ծառեր են աճել, ինչը հնարավոր է շինությունների փլուզման պատճառ դառնա:
Նախատեսվում է ամռանը մաքրել Բղենո Նորավանքի (10-11-րդ դարեր) տանիքը, որտեղ բուսականությունն արդեն սալիկների տակից է աճում: Եթե ֆինանսական միջոցները հնարավորություն տան, նման աշխատանքներ կկատարվեն նաեւ Բարձրավանի Քարինտակի Սուրբ Մինաս եկեղեցու (13-րդ դար) տանիքին:
Վերականգնման կարիք ունեցող եկեղեցիների տանիքներում պայքարը բուսականության դեմ ժամանակավոր բնույթ կկրի` մինչեւ շինության վերականգնումը: Իսկ, օրինակ, Բղենո Նորավանքի տանիքին աճած ծառերը կհատվեն, որից հետո դրանց արմատները կչորացվեն հատուկ նյութերի օգնությամբ:
Комментариев нет:
Отправить комментарий